سرکوب بی سابقه نرخ دلار در روزهای اخیر
چند هفته‌ای است که دولت سیاست‌های سختگیرانه‌ای در قبال بازار ارز و معاملات آن اتخاذ کرده و با هر وسیله سیاستی و رسانه‌ای می‌کوشد تا از افزایش نرخ ارز جلوگیری به عمل بیاورد. تا جایی که فروش دلار در بعضی صرافی‌ها متوقف شده و طبق اطلاعیه‌ای اعلام نرخ آزاد ارز ممنوع شده است. اما این اولین بار نیست که دولت همچین واکنشی نسبت به افزایش نرخ ارز نشان می‌دهد. رئیس کل بانک مرکزی و بعضی از فعالین و مسئولین اقتصادی اعلام می‌کنند مقادیر زیادی دلار از منابع نامعلوم خارجی آزاد شده و درحال تزریق به بازار داخلی است. در کنار تمام این اتفاقات، ریزش تقریبا شدید رمز ارزها از جمله بیت‌کوین و اتریوم باعث افزایش شدید تقاضا برای استیبل کوین تتر در صرافی های داخلی شد و همین مسئله باعث اختلاف ده تا بیست درصدی قیمت تتر با دلار آزاد گشت، این مسئله هم یکی از دلایل افزایش نرخ دلار آزاد از رزهای اخیر بود. با افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در بازار کریپتوکارنسی انتظار میره به‌زودی دولت قوانین محدود کننده‌ای برای صرافی‌های داخلی رمزارز اتخاذ کند.
باید منتظر افزایش بیشتر نرخ دلار و ارز باشیم؟
با تمام این اوصاف، دلار به نزدیکی سقف تاریخی خود رسیده و اگر از این مقاومت عبور کند احتمالا به قیمت‌های پایین فعلا برنخواهد گشت و در این صورت موج تورمی جدیدی ایجاد خواهد شد. در این مقاله سعی داریم به‌طور خلاصه قیمت حقیقی دلار را تشخیص دهیم.
نحوه محاسبه نرخ واقعی
جدا از بحث بودجه سال آتی و روند مذاکرات در حال انجام، قصد داریم از دو روش PPP و PPP Adj ارزش حقیقی دلار را برای سال 1401 محاسبه کنیم، با فرض نرخ تورم رسمی سالانه که توسط بانک مرکزی اعلام شده است به دو عدد خواهیم رسید. تعیین سال پایه در اینجا از اهمیت زیادی برخورداره، چرا که این روش بر مبنای تفاوت سطوح قیمتی در دو کشور انجام می‌شود، بهترین سال برای انتخاب سال پایه زمانی است که نرخ ارز و تورم برابر و مساوی تغییر کنند. البته غیر از زمانی که نرخ تورم یا ارز توسط سرکوب نرخ ارز، ارزپاشی یا افزایش درآمد نفتی موقتا ثابت خواهد ماند.
انتخاب سال پایه محاسبات
سال گذشته بانک مرکزی اعلام کرد نرخ واقعی ارز ۱۷۰۰۰ تومان است و دیتای مطمئنتر و جدیدی هم وجود ندارد که مبنا محاسبات باشد. از پارسال نرخ ارز در سامانه نیما با رشد ۳۵ درصدی به ۲۳ هزار تومان رسیده است که با نرخ تورم اعلامی بانک مرکزی مطابقت دارد (البته در مورد اینکه این عدد دقیق است یا خیر بحث‌هایی وجود دارد ولی فعلا بر درستی آن فرض می‌کنیم). این یعنی می‌توانیم سال گذشته را بعنوان سال پایه درنظر بگیریم
نرخ حدودی دلار در سال 1401 چقدر خواهد بود؟
اگر نرخ تورم واقعی سبد خانوار رو ۴۵ درصد تصور کنیم، طبق محاسبات انتظار داریم نرخ دلار در سال 1401 به دو عدد ۳۳۰۱۷ تومان و ۳۳۹۴۰ تومان برسد. البته اگر نرخ تورم سالانه را ۳۵.۵ درصد درنظر بگیریم به ترتیب به دو عدد ۳۰۷۳۸ تومان و ۳۱۳۹۶ تومان خواهیم رسید.
یعنی با هرکدام از نرخ‌های تورم اعلام شده توسط بانک مرکزی، ارزش واقعی دلار باید عددی بین ۳۰۷۰۰ تا ۳۳۹۴۰ تومان باشد که این کف دلار آزاد در سال آتی خواهد بود. البته نرخ تورم واقعی بالاتر از این اعداد خواهد بود، بنابراین نرخ واقعی دلار هم بالاتر است، در هرصورت انتظار می‌رود نرخ ارز در آینده از سقف قبلی خود عبود کند و در محدود ۳۱ تا ۳۳ تومان تثبیت شود و در سال‌های آینده احتمالا به سمت اعداد بالاتر حرکت کند.
با اقتباس از تحلیل جناب سینا سلیمانی، تحلیلگر بازارهای مالی
